در واحدهای صنعتی و تجاری برای زدودن انواع الودگیها، از شوینده صنعتی استفاده کرده که این شوینده به از بین رفتن لکههای چربی، گریس، روغن، رسوبات و … کمک زیادی میکنند. شویندههای صنعتی صابونهای سادهای نیستند که برای تمیز کردن منسوجات استفاده میشوند، بلکه محصولات پیچیده ای را شامل میشوند که از طیف وسیع مواد شیمیایی تشکیل شدهاند و در انواع محصولات و تجهیزات صنعتی مانند ماشین ظرفشویی صنعتی، سیخ شور و .. کاربرد دارند. در این مقاله ترکیبات مهم موجود در شوینده صنعتی را بررسی خواهیم کرد تا بهتر با پاسخ این سوال آشنا شویم که شوینده صنعتی چیست؟
سورفکتانت ها
احتمالاً مهمترین جزء یک شوینده صنعتی، فعال سطحی آن است که اصطلاحاً سورفکتانت نامیده میشود؛ البته سورفکتانتها حدود 10 تا 15 درصد مواد شوینده را تشکیل میدهند. از آنجایی که ساختار سورفکتانتها مشابه ساختار صابونهای معمولی است، نحوه عملکرد آنها یکسان است. سورفکتانتها کشش سطحی آب را کاهش میدهند، در نتیجه آب راحتتر به سطح نفوذ کرده و دفع آلودگی راحتتر میشود. انتهای غیر قطبی (آب گریز = دفع کننده آب) سورفکتانتها ذرات کثیفی را در بر میگیرند و سپس توسط آب شستشو جذب میشوند.
نرم کننده
نرم کنندهها حدود 30 تا 40 درصد شوینده صنعتی را تشکیل میدهند. این ماده یونهای سخت شونده در محلول را نگه داشته و از ایجاد لکه توسط ذرات سخت حل شونده بر روی الیاف و دستگاهها جلوگیری میکنند.
سفید کننده
بسیاری از کثیفیهای نقش بسته بر روی وسایل بسیار روشن معمولاً فقط با استفاده از سفید کننده (مثل پربورات سدیم) پاک میشوند. با کمک این ماده لکهها سفید یا اکسید شده و این امر باعث میشود دیگر قابل مشاهده نباشند. سدیم پربورات در فرآیند شستشو به دی هیدروژن بورات سدیم و پراکسید هیدروژن تبدیل میشود. پراکسید هیدروژن یک عامل سفید کننده فوق العاده عالی در محلول آبی است اما اثر سفید کنندگی آن فقط در دمای بالای 60 درجه سانتی گراد قابل مشاهده است.
مواد افزودنی
علاوه بر موادی که در بالا ذکر شد، مواد دیگری نیز در شویندهها وجود دارند که اثر پاک کنندگی را افزایش میدهند. به عنوان مثال آنزیمهایی مانند پروتئازها یا آمیلازها آلودگیهای حاوی پروتئین و نشاسته (مانند خون، شیر یا کاکائو) را از بین میبرند اما اثر شستشوی آنها به دمای 35 تا 60 درجه سانتیگراد محدود میشود. تونرهای سفید تضمین خواهند کرد که لباسهای سفید واقعاً سفید به نظر میرسند. این مواد توانایی جذب نور ماوراء بنفش را داشته و در مقابل نور مایل به آبی ساطع میکنند؛ در نتیجه، لباسهای سفید در چشم انسان سفید به نظر میرسند.
انواع شوینده صنعتی چیست؟
شوینده های صنعتی به منظور زدودن آلودگیهایی نظیر رسوبات آهکی و چربیها به کار رفته و قادر هستند انواع قطعات صنعتی، ماشین آلات سنگین و سطوح دیگر را تمیز کنند. شویندههای صنعتی با توجه به عملکرد خود در پنج دسته مختلف جای میگیرند:
- شوینده قلیایی: برای تمیز کردن سطوح آغشته به گریس، روغن، آلودگیهای عمیق یا خشک شده از شویندههای قلیایی استفاده میشود. این شویندهها توانایی قابل توجهی در زدودن آلودگیها دارند اما به دلیل ویژگی خورنده بودن، در صورت تماس با پوست انسان مضر خواهند بود.
- شوینده اسیدی: یکی دیگر از شویندههای صنعتی پرکاربرد، شوینده اسیدی است که در آن نقش اصل پاک کنندگی بر عهده اسید است. این دسته از شویندهها برای زدودن رسوبات بجا مانده بر روی دستگاهها و تجهیزات مختلف استفاده میشود. البته دامنه کاربرد شوینده اسیدی وسیعتر بوده و برای از بین بردن رنگها، گچ یا سیمان هم مفید است. به دلیل خاصیت خورندگی شوینده اسیدی، از آن نباید برای سطوح آلومینیومی استفاده کرد و عمده کاربرد آن برای گرانیت و ماسه است.
- چربی زدا: برای زدودن روغن و گریس روی دستگاهها، از چربی زداها استفاده میشود. چربی زدا میتواند به داخل آلودگی روغنی نفوذ کرده و آنها را هیدرولیز کند؛ در نتیجه ذرات آلودگی کوچکتر شده و تمیز کردن آن راحتتر میشود.
- ضد عفونی کننده: این شوینده علاوه بر خاصیت تمیز کردن و ضد عفونی سطوح، فرآیند ضد عفونی را هم انجام میدهد.
- حلال پایه: شوینده حلال پایه از حلالهای هیدروکربنی تشکیل شده و توانایی پاک کردن کثیفی از روی سطوح مختلف را دارد. از این شوینده نباید در محصولات پیویسی، لاستیکی یا آسفالت استفاده کرد.
